4 en 5 mei in de gemeente Beuningen

Geachte aanwezigen,

Op deze dag van dodenherdenking staan we stil bij de verschrikkelijke gebeurtenissen uit het verleden en herdenken we alle slachtoffers van oorlogen en geweld. Vandaag staan we als gemeenschap van Beuningen bij elkaar om te herdenken, te rouwen en te reflecteren op de verhalen die ons verbinden met deze dag.
Leven met oorlog, dat is het thema van het jaar 2023. 
En de invulling is voor ieder van ons weer anders. Nabestaanden, veteranen, vluchtelingen en overlevenden, ieders persoonlijke verhaal is uniek.
De levensverhalen over de oorlog blijven we vertellen, om het verleden te herdenken en omwille van een toekomst  in vrede, vrijheid en gerechtigheid
Ook in onze gemeente zijn er veel verhalen, over inwoners die tijdens de Tweede Wereldoorlog onderduikers verborgen hielden en hun eigen leven riskeerden om anderen te beschermen. 
Zoals het verhaal Toon Bos met zijn vrouw Dora Aalbers. Het echtpaar had 5 kinderen.
Toon was beroepsvisser en had een café aan de dijk. Hij bracht mensen naar de overkant van de waal
Deze Familie heeft in oorlogstijd verschillende onderduikers
een veilig onderdak gegeven. Dit bracht veel risico met zich mee.
Het liep niet altijd goed af, er zijn ook verhalen van mensen die zich verzetten tegen de bezetter en daarvoor de hoogste prijs betaalden. 
Inwoners van onze gemeente probeerden zo goed en kwaad als het ging te leven met oorlog. De Beuningse Betsie Daanen ging 
in de vroege ochtend van 22 februari 1944 op de fiets naar Nijmegen
De zon stond hoog aan de hemel, de lucht was ijsblauw. 
Betsie,  een prachtige jonge vrouw van 21 lentes. Op een geleende fiets, ze had die ochtend zelf een lekke band. 
Moet je toch naar Nijmegen ?? …. vroeg haar vader nog. 
Maar ze was jong, positief, en plichtsgetrouw. 
Met de winterzon op haar gezicht, richting Nijmegen, de Burchtstraat, atelier Haspels. Om de trouwjurk af te gaan maken, voor Doortje Föllings, haar toekomstige schoonzusje. 
Ook zij zou die kant op gaan, met hen nog meerdere meisjes….niets vermoedend…..
Nog de jurk gepast, er giechelend tesaam in gedanst, totdat……, 
de bommen vielen, en plotsklaps alles herinnering werd, gehuld in een nevel van tranen.
Twee….  en meerdere prachtige bloemen in hun knoppen geknakt. 
Daarna werden de levens van alle nabestaanden anders. 
Het werd vérder leven, met de pijn van de oorlog. 
Een rode draad door generaties heen………..

Naast deze lokale verhalen, willen we ook stilstaan bij de huidige situatie in de wereld en het belang van menselijkheid en solidariteit. De gemeente Beuningen heeft de afgelopen jaren bijvoorbeeld een belangrijke rol gespeeld in de opvang van vluchtelingen uit Oekraïne. Het resultaat is letterlijk zichtbaar. Hiermee hebben we laten zien dat we ons inzetten voor een betere wereld en dat we onze verantwoordelijkheid nemen om anderen te helpen in tijden van nood.

We vroegen aan een veteraan uit onze gemeente wat het thema leven met oorlog voor hem betekent. Leef in het nu, dat is de boodschap die hij aan ons wil geven, relativeer en besef dat vrijheid een voorrecht is. Laten we niet uit elkaar groeien maar naar elkaar blijven luisteren. Zonder oordeel, en maak je niet te druk om kleinigheden. 

Laten we daarom vandaag niet alleen herdenken, maar ook ons inzetten voor een toekomst waarin vrede, vrijheid en gerechtigheid voor alle mensen vanzelfsprekend zijn. Laten we ons blijven inzetten voor een wereld waarin iedereen veilig is en waarin we elkaar helpen en respecteren. Beuningen maken we samen en samen herdenken we in Beuningen.

Dank u wel.

Voel je vrij om je mening te geven, 
Voel je vrij om iets aan de tekst te veranderen, 
Voel je vrij om te gaan, 
Het zijn zomaar wat zinnen uit een willekeurige vergadering of gesprek aan de keukentafel. U herkent dat vast wel, van uw werk, bij de vereniging of een gesprek met vrienden. 
Het klinkt heel gewoon als we zeggen voel je vrij om… maar wat als het opeens zou veranderen in; 
het is verboden om je mening te geven, 
ik verbied je om de tekst te veranderen, 
je bent verplicht om te blijven. 
Dan roept dat meteen een andere emotie bij ons op. Toch? 
Hiermee wil ik aangeven dat het belangrijk is dat we ons blijven beseffen dat vrijheid een voorrecht is. Ik hoop dat u zich realiseert dat u vrijheden heeft, die u écht zou missen als ze er niet zouden zijn. 

We hebben in de Nederlandse grondwet met elkaar afgesproken dat we onze kleur of persoonlijke voorkeur onze vrijheid nooit mogen beperken. We zijn vrij om te denken en zeggen wat we willen. Vrijheid van meningsuiting is een voorrecht maar het is geen vrijbrief om daarmee mensen onnodig te kwetsen.

Helaas is leven in vrijheid niet voor iedereen in ons land vanzelfsprekend. Mensen moeten beveiligd worden omdat hun mening anderen kan aanzetten tot bedreiging of zelfs fysiek geweld. Anderen voelen zich gekwetst door de uitspraken van weer anderen. Discussie en polarisatie, van weerstand tot opstand. We zien om ons heen ook mensen die moesten vluchten uit oorlogsgebieden. Zij vinden rust en veiligheid in ons land maar zij missen de vrijheid van het thuis kunnen zijn in hun moederland.
Het is belangrijk dat wij ons iedere dag weer beseffen wat vrij zijn voor ons betekent. Vrijheid is niet vanzelfsprekend en heeft alles te maken met respect voor elkaar. Kent u nog het aloude het gezegde: wat gij niet wilt dat u geschiedt, doe dat ook een ander niet….   Oftewel, behandel anderen zoals je zelf behandeld wil worden. 

Vandaag, op Bevrijdingsdag vieren we onze vrijheid en onze democratie en we eren degenen die hun leven hebben gegeven voor deze waarden. Dit jaar is het thema van de 4 en 5 mei vieringen:  Leven met oorlog.  Ook in onze gemeente is in het afgelopen jaar het leven met oorlog dichtbij gekomen. We helpen onze medemens zo goed als we kunnen. De opvang van Oekraïners op het Asdonkterrein is daar één voorbeeld van maar er zijn vele initiatieven, groot en klein die allemaal even waardevol zijn. 

We vroegen aan een veteraan uit onze gemeente wat het thema leven met oorlog voor hém betekent; “ Leef in het nu”, dát is de boodschap die hij aan ons wil geven, en “relativeer en besef dat vrijheid een voorrecht is. Laten we niet uit elkaar groeien maar naar elkaar blijven luisteren. Zonder oordeel, en maak je niet te druk om kleinigheden”. Zo luidt zijn advies. 

Daar sluit ik me graag bij aan. Laten we ons inzetten voor een toekomst waarin vrede, vrijheid en gerechtigheid voor alle mensen vanzelfsprekend zijn. Vandaag vieren we de vrijheid samen. We zijn er sámen verantwoordelijk voor dat we dit kunnen blijven vieren. 
We staan als gemeenschap sterker dan alleen.  

Beuningen maken we samen. In vrijheid.